De gidspresentatie is afgelopen. Hieronder staan de berichten omtrent Michelin 2020 en natuurlijk blijft de blog staan.
Michelinsterren voor 2020
111 sterrenrestaurants
Per saldo eentje meer dan vorig jaar.
2 restaurants met drie sterren
17 restaurants met twee sterren
92 restaurantsmet een ster, waarvan 8 nieuwe
133 Bib Gourmand restaurants, waarvan 17 nieuwe
Leestips:
Nieuwe Michelinsterren 2020
Vervallen Michelinsterren 2020
Totale Michelinsterrenoverzicht 2020
Liveblog Michelinsterrenpresentatie 2020
Reacties hoofdrolspelers Michelin 2020:
Werner Loens over Michelinsterren 2020
Mike Vrijdag: 'Tijd van Michelinster pakt niemand ons af'
De Groene Lantaarn: 'Michelin extra spannend door verhuizing
Bridges 'teleurgesteld' door verlies Michelinster
Koen van der Plas: 'Sterverlies ingecalculeerd'
Michelinster voor ‘spannende gerechten’ van restaurant Eden
Randy Karman: ‘Behoud Michelinster is groot compliment’
Servais Tielman: ‘We willen met koken bezig zijn’
Jan en Patricia Marrees uit Weert terug in de Michelingids 2020
Zout&Citroen: ‘Morgen mag het hele team een kater hebben’
Hans Derks van Versaen ging twijfelen na Bib-verlies
Noble Kitchen: ‘Niet in Lekker, daling in GM, maar wél een Ster’
Michelin-Award Gastheerschap voor Peter Bruins
Sommelier Award Michelin voor Koen van der Plas
Jacob Jan Boerma: ‘Veel waardering voor jonge talenten’
De Strandlodge in Winterswijk verliest haar ster, evenals Bridges in Amsterdam. Verder is de notering vervallen voor Kasteel Heemstede, Bloks, La Trinite. Ook Beluga staat niet meer genoteerd in de gids met twee sterren.
Geen nieuwe derde ster voor Nederland.
De Leest valt door sluiting af.
Inter Scaldes - Kruiningen, behoudt drie sterren.
Jannis en Claudia Brevet op het podium en ze hebben voor het derde jaar op rij drie sterren. 'De reserveringen lopen heel goed door. Ook heel veel buitenlandse gasten krijgen we over de vloer.' Jannis Brevet: 'Het is hard werken, maar ik doe het graag. En ik heb een fantastische vrouw achter me staan en een heel goed team.'
De Librije behoudt haar drie sterren in Zwolle.
Sinds 2004 hebben Jonnie en Therese deze hoogst genoteerde bekroning. 'We doen het nog steeds met zo veel plezier. We genieten ervan. Maar kunnen het niet zonder ons team. Alleen zijn we nergens,' zegt Therese op het podium. 'Gasten blij maken is het leukste wat er is.'
Alle twee-sterren blijven behouden. Geen nieuwe tweesterren zaak in Nederland.
18 zaken met twee sterren in de gids voor 2020.
92 restaurants hebben een ster.
Stand 2019:
3 restaurants met 3 sterren
18 restaurants met 2 sterren
89 restaurants met 1 Michelinster
De zaal kijkt naar een filmpje over 'plezier in het werk' met Soenil Bahadoer, Joris Bijdendijk, de chef van Sinne en Stephan van Sprang.
Acht nieuwe sterren voor Nederland.
Nieuwe sterren voor 2020:
Eden - Valkenswaard
Herman Cooijmans en Robin Groos
Cooijmans kookte eerder een Bib Gourmand bij Juliana in Valkenburg. Groos komt van Sabero in Roermond
Marrees - Weert
Jan en Patricia Marrees op het podium. Vorig jaar door een verhuizing afwezig in de gids en nu weer terug. Het restaurant is aangesloten bij de JRE. 'We gaan het zeker vieren. Vanavond gaan we een drankje doen.'
Versaen, Ravenstein
Hans Derks
Raakte de vermelding in de Bib Gourmand gids kwijt eind 2019. Ging toen twijfelen. 'Wat doen we anders? Je doet iets goed of niet. Maar wij hebben een klein, gezellig restaurantje. Een Michelinster was nooit onze bedoeling. Wij gaan ook gewoon zo door als we altijd gekookt hebben. Het is een beloning voor wat we gedaan hebben, niet voor wat we nog gaan doen.
Beluga Loves You - Maastricht
Servais Tielman
Rantree - Maastricht
Ralph Hermans en Jennifer Silvius
De ondernemers zijn zelf niet aanwezig maar komen vanuit Zuid-Afrika op het grote scherm. De sommelier en de chef komen wel naar het podium. 'We zijn er heel blij mee,' zegt Ralph. Terwijl zijn zoontje heel enthousiast naar het beeldsherm zwaait. Rantree verhuisde eind 2018 naar een resort aan de rand van Maastricht.
Noble Kitchen - Cromvoirt
Tom Schoonus en Edwin Kats. Kats heeft ook met Noble al een ster.
Tom Schoonus had eerder altijd een liniaal op zak, geleerd bij La Rive in Amsterdam... Voor de perfecte opmaak van de borden. Presentatie en smaak... Edwin Kats: 'We zijn pas 1,5 jaar open. Dit had ik niet verwacht. We zitten als stand alone restaurant op een golfbaan. Veel van onze gasten zijn niet-golfers.
Zout & Citroen Oosterhout
Bram en Patrica Helleman.
'Super vet is dit. Niet verwacht. We hadden ons niet ingeschreven maar werden gebeld of we toch willen komen. Streetfood inspireert Helleman en bier, hij kookt of pairt veel met bier. Zonder zout en citroen geen keuken.'
Graphite By Peter Gast
Peter Gast en Jacqueline van Liere.
Dit duo had 14 jaar met 't Schulten Hues een ster in Zutphen. 'In Amsterdam gebeurt iets meer dan in Zutphen. Ik ben hier wel heel trots op. We zijn een speak-easy restaurant in een verbouwde jazz club. Iets dat we altijd al wilden, zo'n tent.
Podium voor Gwendal Poullennec, internationaal directeur van de Michelin gidsen.
Lucas Rive
De eerste gids gaat naar Deborah Rive en dochter Rebecca. Groot applaus in de zaal. Hun echtgenoot en vader Lucas Rive overleed eind vorig jaar na een kort ziekbed. Verder wordt stilgestaan bij het verlies van John Halvemaan, Gerrit Greveling en dus bij Lucas Rive, sterchef die Eerste Kerstdag overleed. Gwendal Poullennec spreekt een ode uit voor Lucas Rive, lang chef van de Bokkedoorns en later van zijn eigen restaurant. 'Dank voor al je kookkunsten waarvan we jaren hebben mogen genieten. Een groot vakman, die altijd zocht naar perfectie.'
De zaal kijkt muisstil naar een filmpje van Lucas Rive en Thomas Bron (nu Zoldering), dat drie jaar geleden is opgenomen. Chef en toen 'junior.' Weer volgt een hartverwarmend applaus en een staande ovatie voor Deborah en Rebecca. Zonder woorden verlaten ze onder luidt applaus het podium in Amsterdam... Met de eerste gids in hun handen.
Derde award: Service Award
Peter Bruins (afwezig) van De Bokkedoorns. Pascal Beeren en Roy Eijkelkamp samen op het podium terwijl Bruins wordt gebeld. 'Dat is heel erg leuk, reageert hij nuchter. 'Verrast. Ik las gisteren toevallig iets over deze award.' Bruins werkt al ruim veertig jaar bij De Bokkedoorns en is een icoon in de gastvrijheidsbranche.
11.04 uur
Tweede award: Sommelier Award
Op het podium Martijn Kwast van Kwast Wijnkopers (algemeen directeur). Noel Vanwittenbergh (Ciel Bleu) kreeg de award vorig jaar.
Koen van der Plas wint de award in 2020. Hij maakte de overstap van Inter Scaldes naar Kasteel Heemstede waarover hij samen met Ollie Schuiling de leiding heeft. 'Een man die de contrasten graag opzoekt. Een rosé bij een zwezerik (van Jannis Brevet, zwezerik met truffel).' Ook doet hij veel met NL-wijn. 'Je hoeft niet altijd de wijn van ver te halen.'
Koen van der Plas op het podium bij Michelin 2020.Young Chef Award 2020
Young Chef 2020: Cas Pikaar van Doyy in Eindhoven. Hij kreeg eind 2019 al een Bib Gourmand en had Jan Sobecki als leermeester.
De eerste award wordt uitgereikt door Xavier Equihua, ceo of the world avocado organization en is de Young Chef Award.
Podium voor de presentatrice, inclusief Paulo Peereboom, directeur van de Makro. Jean-Noël Delaunois, international commercial director Print Michelin komt er bij en laat weten dat er drie Michelin awards worden uitgereikt. Uniek, want zo veel werden er nog nooit vergeven.
10.47 uur
En de presentatie gaat van start. De partners waaronder KHN, worden bedankt. Rober Willemsen heeft zich als voorzitter van KHN in de zaal gevoegd.
10:37 uur
Erik van Loo: 'Ik blijf dit spannend vinden. Het is niet zo dat ik hier relaxt zit.' Ook Jacob Jan Boerma is binnen. Hij neemt 'afscheid' van zijn drie sterren. Ook Tonny Berentsen van De Kromme Dissel - de recordhouder wat betreft de duur van de Michelinster - vindt het spannend. Hij laat desgevraagd weten dat zijn restaurant door kan draaien zoals gebruikelijk onder de nieuwe eigenar, Fletcher.
10:27 uur
Jarno Eggen en Cindy Borger van De Groene Lantaarn komen binnen wandelen. Net als Jannis en Claudia Brevet van Inter Scaldes. Ook Thijs en Anuschka Meliefste. 'Ik verwacht niets en heb me geblokkeerd om me niet gek te laten maken door alle voorspellingen. Met ons restaurant gaat het goed en dat is het belangrijkste.'
Jermain de Rozario is ook binnen.
10.25 uur
Hans van Wolde, Soenil Bahadoer zijn ook binnen. Gasten wordt verzocht richting zaal te lopen. We vragen nog een snelle reactie van Joris Bijdendijk, die wordt genoemd als kanshebber voor een ster met restaurant Wils. 'Nee, dat gaat niet gebeuren. Ik zou verbaasd zijn. Blij verbaasd, dat wel.'
10.17 uur
Willem Kool (Telegraaf), Richard en Daphne van Oostenbrugge, Thomas van Santvoort (Flicka, Kerkdriel), Rogier van Dam (Lastage*), Peter Gast en Jacqueline van Liere van Graphite in Amsterdam. Petro Kools, Margo Reuten (Da Vinci*, Maasbracht). Margo over het verlies van haar tweede ster: 'Er kwam een leeuwin in me omhoog. Ik had het gevoel dat ze aan MIJ kwamen. Maar we hebben Da Vinci weer helemaal op de rit. De tweede ster terug zou veel te snel zijn. Al is de goede basis wel aanwezig. Maar je weet het nooit met Michelin. Ik zit op rij drie... da's wel vooraan.'
Adrian Zarzo Habraken, Koen van der Plas (Kasteel Heemstede) en Ollie Schuliing. Arjan Kuijpers van de Ertepeller. Dennis Middeldorp van Sense in Den Bosch. Bobby Rust (Envy, Amsterdam), de broers van Rijnzicht: Mike en Jim Cornelissen. Michel van der Kroft** van 't Nonnetje. Erik en Julie van Loo (Parkheuvel). Joris Bijdendijk (Rijks*). Andre van Doorn, voormalig chef van Kasteel Heemstede.
10.06 uur
Syrco Bakker, Robin en Sandra van de Bunt arriveren. Net als Tonny Berentsen (Kromme Dissel*) en Dick Middelweerd (Treeswijkhoeve**) en Robert-Jan Nijland ('t Nonnetje**). Ook Fred Mustert van Fred uit Rotterdam is aanwezig. Yuri Wiesen (Wiesen*) uit Eindhoven.
Chefs die we spreken voorspellen een tweede ster voor 212 van Richard van Oostenbrugge en Thomas Groot. Ook een derde ster voor Ciel Bleu van Onno Kokmeijer en Arjan Speelman horen we voorspellen in de lobby van het theater. Zelf verwachten ze nog geen tweede ster. 'Maar het zou leuk zijn.'
Syrco Bakker: 'Voorgaande jaren ben ik vaak niet geweest, vanwege de speculaties. Dat vond ik toch lastig om mee om te gaan. Vorig jaar (tweede ster) hadden we het idee dat er iets kon gaan gebeuren, dus toen waren we ook hier. Nu sta ik hier heel rustig want ik heb niet het idee dat er iets zal gaan gebeuren.'
9:57
We vragen een vlugge reactie aan Alex Haupt van 101 Gowrie die in de wandelgangen als kandidaat wordt genoemd. 'Zou heel leuk zijn, maar ik heb geen verwachtingen. Mochten we wel een ster krijgen, dan wordt er vanmiddag niet meer gewerkt. Dan ga ik dronken worden', zegt hij lachend.
Roy Eijkelkamp en Pascal Beeren zijn verwachtingsvol. Vrij nuchter kwamen ze naar Amsterdam, maar nu ze binnen zijn, komen er wat zenuwen. 'Michelin is het hoogst haalbare. Een ster krijgen is geweldig, twee sterren krijgen is nog toffer. Maar er eentje kwijtraken wil je niet.'
Carsten Klint, Jan de Wit en Onno Kokmeijer en Arjan Speelman (Ciel Bleu) verzamelen zich ook bij De La Mar. Speelman: 'We proberen er zo blanco mogelijk in te gaan. Maar het blijft toch spannend.' Op de vraag of hij goed geslapen heeft zegt hij: 'Een beetje. En dat geldt voor afgelopen nachten.'
9.42 uur
Gasten stromen nu binnen, chefs, gastheren maar ook veel media. Bij de entree gaan de meeste gasten eerst nog op de foto met Bibendum! In the house: Dennis Huwae (Daalder), Luc Kusters (Bolenius), Servais Tielman (Beluga Loves You). Anita Bos (Parc Broekhuizen), Wilco Berends van De Nederlanden. Noël VanWittenbergh, Edwin Kats (Nobel), Camiel Oostwegel (eigenaar Oostwegel Collectie), Randy Bouwer en Lars Albers (Vigor, Vught), Emiel Kwekkeboom (Joann Enschede), Pascal Beeren van De Bokkedoorns in Overveen.
9.29 uur
Chef Menno Post van Olivijn* is binnen, net als Alex Haupt van 101 Gowrie.
9.16 uur
Misset Horeca is bij het DeLaMar Theater en maakt zich gereed voor de verslaglegging vandaag. Het team van DeLaMar krijgt nog wat laatste instructies en dan kan de deur voor alle gasten open.
Maandag 13 januari:
Allemaal vroeg uit de veren. De gidspresentatie start om 9.30 uur in Amsterdam met ontvangst van de gasten. De eerste verrichtingen op het podium worden om 10.30 uur verwacht. Tip voor vandaag: bezoek deze pagina en ververs de browser regelmatig (F5).
Tipje van de sluier
Werner Loens, selectiedirecteur van de Michelingidsen in de Benelux geeft maandagmorgen 13 januari al een klein tipje van de sluier op twitter. 'Het is geweldig dat diverse voormalige Bib Gourmands een stap hogerop hebben gezet.'
Via de onderstaande Facebook-post is het event live te volgen (start 10.30 uur)
Jermain de Rozario blikt op Facebook terug op de komst van zijn Michelinster vorig jaar. 'De ster heeft erg veel met ons gedaan en wij zijn er alleen maar sterker van geworden. Was er meer druk met de ster? Natuurlijk is er druk , maar om eerlijk te zijn zo voelt het niet - je wordt er nog meer zelfverzekerder door en je wordt erg serieus genomen - afgelopen jaar was geweldig en ik ben Michelin erg dankbaar voor het vertrouwen. Het is grappig dat je visie steeds weer een beetje verandert en door de ster hebben wij onze Aziatische invloeden nog meer naar voren gebracht en gaan wij dat op onze nieuwe locatie ook in presentatie en beleving doen. Onze huidige zaak en keuken is te klein voor wat wij voor ogen hebben en geloof mij er komen super mooie dingen aan dit seizoen.
Houden wij onze ster waar wij zo trots op zijn? ..... spannend.'
Terwijl chefs zich klaarmaken voor de gidspresentatie van Michelin op maandag, kijken wij nog even naar de voorspellingen van Cmotions. Dit bedrijf waagde het op basis van data te voorspellen welke tien restaurants een Michelinster krijgen. De redactie van Misset Horeca is benieuwd of het klopt. Dat weten we maandag rond het middaguur.
Francien Streng, eigenaar van De Portier in Nijmegen – een van de tien restaurants die genoemd wordt als ster-kandidaat – is nuchter. ‘Ik geloof er niet in. Zij hebben naar reviews op internet gekeken. We zijn blij dat die goed zijn, maar Michelin kijkt naar andere zaken. Ik neem het voor kennisgeving aan.’
De Nieuwe Winkel
Estée Strooker van ’t Amusement in Arnhem wordt in haar regio ook als kanshebber genoemd. Zij ontkracht dit ook, in dagblad de Gelderlander. ‘Nee hoor. Ik ben nog niet goed genoeg. Ik wil er in de nabije toekomst wel voor gaan, maar niet per se zoals ’t Amusement nu is.’
Emile van der Staak van De Nieuwe Winkel uit Nijmegen - ook genoemd in het geruchtencircuit - zegt in De Gelderlander: ‘De lijst van Michelin oogt redelijk conservatief. Bedrijven die vooruitstrevend zijn, staan er niet tussen. Wij zouden het eerste restaurant zijn met een ster dat geen luxe producten serveert.
Jeroen Vesters – een collega van Van der Staak uit Nijmegen: ‘Michelin is en blijft een niet door doorgronden instituut. Het is volstrekt onvoorspelbaar waar ze op happen. Ze houden een soort mystiek in de hand en zijn niet open over criteria. Wat eigenlijk toch echt voorbij zou moeten zijn. Er zou duidelijkheid moeten zijn over waar ze precies op beoordelen.’
Mara Grimm
Mara Grimm, culinair journalist – onder meer actief voor Het Parool, voorspelt dat Bak, Choux en Kaagman en Kortekaas een ster krijgen. ‘Maar elk jaar ben ik ook weer teleurgesteld,’ voegt ze er aan toe. Zoldering en Wils zijn volgens haar ook serieuze kanshebbers. En net als veel anderen, voorspelt ze ook de tweede ster voor 212 van Thomas Groot en Richard van Oostenbrugge. Dit chefs-duo kookte ook voor Bord’Eau twee sterren.
Zondagavond voor de Bib-Gourmand chefs
Zondagavond 12 januari zet Michelin de Bib-Gourmand restaurants in het zonnetje. Er is een speciaal diner in het Okura hotel in Amsterdam, met een podiummoment voor de nieuwe Bib-Gourmand zaken van 2020.
Aandachtspunten Michelingids 2020
- The White Room, Amsterdam
Chefswissel - De Groene Lantaarn, Staphorst
Verhuizing, maar geen conceptwijziging - Jan Marrees, Weert
Vorig jaar geen vermelding vanwege verhuizing - Beluga Loves you, Maastricht
Nieuwe eigenaar - Kasteel Heemstede, Houden
Wisseling van de brigade
Bijzonder
- Amarone, Rotterdam
Sinds augustus gesloten vanwege brand
Sterren die zeker vervallen
- De Leest ***, Vaaassen
(gesloten) - Bloks’s*, Amersfoort
(gaat verder als Mei) - La Trinité*, Sluis
(andere koers)
TIP:
'Ster inleveren is krankzinnig'
Uitgangspunten 2019
Nederland telt in de gids van 2019 110 restaurants die in bezit zijn van een of meerdere Michelinsterren.
3 restaurants met 3 sterren
18 restaurants met 2 sterren
89 restaurants met 1 Michelinster
Nederland kreeg er vorig jaar 12 nieuwe eenster-zaken bij en 11 zaken verloren hun ster. De rij met twee-sterzaken kon twee nieuwe namen toevoegen: Sabero in Roermond en Pure C van Syrco Bakker.
TIP:
Geschiedenis, werkwijze en de allereerste sterren van Michelin
Gidspresentatie Michelin 2020
Op maandag 13 januari presenteert Michelin haar rode gids voor 2020 voor Nederland. Belangrijkste aspect van de gids zijn de Michelinsterren maar er staan in totaal dik 800 goede adressen genoteerd, zowel hotels als restaurants. De ontvangst bij de locatie – het De La Mar Theater in Amsterdam – is vanaf 9.30 uur. De presentatie zelf start om 10.30 uur en duurt tot 11.30.
Michelinster in relatie tot restaurant omzet
In Frankrijk deed een econoom (Olivier Gergaud) onderzoek naar de financieel gevolgen van het krijgen of kwijtraken van een Michelinster. Zijn conclusie: ‘Door het krijgen van een ster stijgt de omzet in drie jaar tijd met 80 procent. Maar de rentabiliteit of winst stijgt niet of nauwelijks.’ Volgens hem gaan koks die een ster krijgen meer geld uitgeven aan personeel, inrichting en kwaliteitsproducten.’ Als een restaurant een ster kwijtraakt: ‘De winst van die restaurants daalt gemiddeld met 100 procent. Sommige komen in het rood te staan,’ aldus de Fransman. Voor zover bekend is een dergelijk onderzoek nog nooit in Nederland uitgevoerd.
De betekenis van Michelinsterren
De Franse gebroeders Edouard en André Michelin brachten in 1900 de eerste reisgids uit. Hij was bedoeld voor de 3.500 chauffeurs die in de beginjaren van de automobiel de vrijheid en de risico's van het wegennet leerden kennen. De gids bood nuttige informatie: waar kun je tankten, overnachten én eten.
Een Michelin ster
Verfijnde keuken, zeker een bezoek waard.
Topproducten die met finesse bewerkt worden, uitgesproken smaken, gerechten die op een gelijkwaardig hoog niveau bereid worden.
Twee Michelinsterren
Uitzonderlijke keuken, een omweg waard.
De beste producten schitteren door de kennis en de inspiratie van een chef boordevol talent. Samen met zijn keukenteam creëert hij zowel subtiele als rake smaken die origineel uit de hoek kunnen komen.
Drie Michelinsterren
Unieke keuken, de reis waard.
De signatuur van een heel grote chef! Uitzonderlijke producten, pure en krachtige smaken, evenwichtige creaties. Hier wordt koken tot kunst verheven. Perfecte gerechten die vaak uitgroeien tot klassiekers.
Naast de sterren reikt Michelin ook Bib Gourmands uit. Dit is een beloning voor een goede prijs-kwaliteit verhouding. De grens voor een menu ligt hierbij op 39 euro voor drie gangen.