Vrijdag waren horecazaken ook al open, bijvoorbeeld in het Limburgse Valkenburg en het Zuid-Hollandse Alblasserdam. Nu willen veel meer zaken dat doen en tal van gemeenten staan dat oogluikend toe, zodat de horeca een statement richting het kabinet kan maken. In de meeste gemeenten wordt dat tot 17.00 uur toegestaan, maar in sommige mogen de horecazaken langer door.
Restaurant Frenchie in Haarlem gaat open op 15 januari voor een protestlunch. In een statement zegt het restaurant 'dat de horecasluiting niet meer te verantwoorden is. Frenchie wil met de actie laten zien dat het mogelijk is om de horeca veilig en verantwoord te openen.
'We hebben de afgelopen twee jaar alles gegeven om uit de crisis te komen, maar niks blijkt genoeg. Al bijna twee jaar is de horeca bij iedere lockdown als eerste dicht en mag ze als laatste open. De maat is vol en de koek is op. Het is mentaal, fysiek en financieel niet meer draagbaar voor ons. Daarom gaan wij deze zaterdag open voor een protest lunch.'
'Het is tijd om met corona te leren leven. De tijd van lockdowns is voorbij. Wij houden ons aan de strenge gezondheidsregels en doen een QR-code check. We geloven niet in een lockdown maar geven wel om ieders gezondheid.'
Niet alleen eenmanszaken besluiten om op 15 januari als statement de deuren te openen vanwege de lockdown die naar alle waarschijnlijkheid alleen voor de horeca en de cultuursector wordt verlengd. Tapasketen 't Zusje en restaurantketen De Beren sluiten aan met alle vestigingen en openen zaterdag de deuren.
Ook in Utrecht is een aantal zaken geopend. 'Het is genoeg geweest', zegt Kim Tielemans, mede-eigenaar van Grand Café Lebowski, vlak bij de Dom in Utrecht. Ook restaurants Sanju Ramen en Gys op de Voorstraat zijn geopend. De horecaondernemers riskeren 4000 euro boete.
Café Lebowski is alleen open voor andere horecaondernemers of mensen uit de cultuursector. 'We willen niet bijdragen aan de verspreiding van het coronavirus, maar we zijn wel open voor hen die gesloten zijn', aldus Tielemans. Het café is maar een paar uur open om een statement te maken en houdt zich verder aan de maatregelen. Binnen zitten er iets na 12.00 uur al zo'n dertig bezoekers aan de bar of aan hoge tafels.
Restaurants Sanju Ramen en Gys zijn geopend voor iedereen in Utrecht die wat wil eten of drinken. Bij Gys zitten om 12.00 uur al vijftien mensen aan een tafeltje. Eigenaar Gijs Werschkull zegt dat hij vooral wil laten zien dat het mogelijk is om veilig - op 1,5 meter, met mondkapjes en QR-codes - open te gaan. Het is nodig, zegt hij. 'Ik sta financieel aan de rand van de afgrond.'
'We verstoren de orde niet en willen niet teveel drukte. Wij willen ook geen Waku Waku-praktijken', vertelt Werschkull. Restaurant Waku Waku raakte eind september in opspraak doordat het geen QR-codes wilde controleren, ondanks de invoering van de nieuwe maatregel door het kabinet. Burgemeester Sharon Dijksma sloot het restaurant, honderden demonstranten stonden vervolgens voor de deur.
Lockdown onhoudbaar
Eigenaren Mohammad Kashani en Jeroen de Gilde van Sanju Ramen zijn opengegaan om aan te geven dat de lockdown onhoudbaar is geworden. 'Je kunt niet blijven draaien door veertien maanden in twee jaar dicht te zijn', vertelt De Gilde. 'We hebben ons altijd aan de maatregelen gehouden, maar landen om ons heen laten zien dat de horeca open kan.' Kashani: 'Het is lastig om nog rond te komen, de reserves zijn op.'
Bij Gys verwacht de eigenaar nog controle. Hij heeft burgemeester Dijksma uitgenodigd. 'Zij zei begrip te hebben, maar zei ook dat ze wel ging handhaven.' Kashani en De Gilde verwachten bij Sanju ook nog controle. Net als Gys houden ze zich verder aan de maatregelen. De twee restaurants blijven zaterdag in elk geval open tot 17.00 uur. Café Lebowski is naar eigen zeggen al door boa's gecontroleerd. 'Zij hadden begrip voor de situatie en grepen verder niet in', zegt Tielemans.
Grote steden
De vier grote steden Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag hebben aangegeven niet van plan te zijn om de opening van horecazaken toe te staan. In Breda heeft de lokale afdeling van Koninklijk Horeca Nederland cafés en restaurants opgeroepen juist niet open te gaan.
De horeca moet zich niet voor een dag laten lenen voor een protestactie, vindt de afdeling. Voorman Johan de Vos: 'De impact van 'een dag open; is om zeep geholpen omdat iedere burgemeester heeft gezegd: 'Zaterdag mag je tot X tijd, maar daarna is het gewoon weer sluiten'. Wij hadden als horeca open moeten gaan om nooit meer dicht te gaan! Dat was actie geweest. We laten ons nu gruwelijk piepelen.'
'Wij hebben daarom in Breda besloten om ons niet te laten uitlachen door Den Haag en dit kabinet. We sparen onze krachten voor een nieuwe actie. Want 25 januari zijn we er nog niet. Dat is een zoethoudertje van dit kabinet om ons tot 1 maart gesloten te gaan houden. Oftewel, er zal nog wel wat actie nodig zijn, en dan zullen wij er staan als Breda'', zegt hij strijdbaar.
Niet open
Ook muziekcafé De Paraplu, gevestigd tussen de ministeries en vlakbij het oude pand van de Tweede Kamer aan de Haage Bagijnestraat, gaat zaterdag bewust níet open, laat eigenaar Dion Kemeling weten. 'Wij snakken naar verlichting, maar één middagje gasten ontvangen gaat daar geen verandering in brengen.'
De Paraplu was begin 2020 een drukbezochte plek. Ook door diverse politici, onder wie met enige regelmaat premier Mark Rutte die er ook als kind al kwam. In de eerste lockdown heeft Kemeling De Paraplu, dat sinds 1974 bestaat, volledig gerenoveerd. 'Toen hadden we nog de illusie dat we snel weer open konden." In de daaropvolgende lockdown hebben hij en zijn vrouw Marion Maartense een deel van het restaurant verbouwd tot een slijterij en bierspeciaalzaak.
En in de avondlockdown van eind vorig jaar is de slijterij weer verdwenen en zijn er onder meer een pooltafel en dartborden in de zaak neergezet, zodat gasten in het weekend 's middags spelletjes kunnen komen doen. "Mijn creativiteit en flexibiliteit zijn inmiddels wel een beetje op', erkent Kemeling.
De toezegging van de overheid dat de horeca 'mogelijk' later deze maand weer open kan, mits de besmetting- en ziekenhuiscijfers niet te hard oplopen, noemt hij 'een farce'. Wij zijn dus afhankelijk van winkeliers en het gedrag van mensen die wekenlang in lockdown hebben gezeten. Voel je 'm aankomen?'
Hij hoopt vooral op enige mate van stabiliteit in de toekomst. 'We kijken zo uit naar een volle tent. Spatschermen, codes, desnoods bedienen we in een ruimtepak, het maakt niet uit.' Ook premier Rutte zal 'uiteraard' wederom met open armen worden ontvangen bij De Paraplu. 'Dan proosten we op het einde van deze ellende.'
