Eet- en drinkgelegenheden in Nederland worden gemiddeld tot wel twaalf keer per week beleverd. Om binnensteden leefbaar te houden, hanteren gemeentelijke overheden al venstertijden waarbinnen geleverd moet worden.
En vanuit het oogpunt van het klimaat werken overheden toe naar zero-emissie-zones in binnensteden; locaties waar alleen nog elektrische voertuigen mogen rijden. Het was voor Topsector Logistiek aanleiding om het FoodService Instituut Nederland te vragen onderzoek te doen naar de visie van de foodservicemarkt op deze ontwikkelingen.
Gemeenten voeren zero-emissiezones in
Vanaf 2025 mogen gemeenten zero-emissiezones invoeren. In deze gebieden mogen alleen nog bestelbussen en vrachtwagens komen die niet te erg vervuilen. Bedrijfsvoertuigen op diesel of benzine die een emissieklasse hebben die lager is dan Euro 5, mogen de zero-emissiezones niet meer binnen.
De steden Amersfoort, Amsterdam, Assen, Delft, Den Haag, Eindhoven, Enschede, Gouda, Leiden, Maastricht, Nijmegen, Rotterdam, Tilburg, Utrecht en Zwolle hebben sinds januari missievrije zones, waar diesel- en benzinevoertuigen niet langer zijn toegestaan.
Logistieke uitdaging door transitie naar elektrisch rijden
De transitie naar elektrisch rijden zorgt, naast groeiende inwonersaantallen en toenemend toerisme, voor steeds meer vervoersbewegingen in steden. Elektrische voertuigen kunnen door hun gewicht minder lading meenemen dan voertuigen die rijden op fossiele brandstof. Ook de krappe venstertijden zorgen ervoor dat leveranciers en groothandels soms extra vervoer moeten inzetten om al hun klanten op tijd beleverd te krijgen.
Het zorgt voor een logistieke uitdaging voor gemeenten, maar nog meer voor partijen die leveren en geleverd willen krijgen. Als gevolg van de transitie naar elektrisch rijden en de maatregelen die gemeentelijke overheden nemen om binnensteden bereikbaar te houden, stijgen de logistieke kosten de komende jaren naar verwachting hard door.
Voor leveranciers, groothandels en in hun kielzog logistiek dienstverleners ligt er een forse financiële uitdaging. Ze moeten hun wagenpark vernieuwen - elektrische voertuigen zijn flink duurder in aanschaf - en bovendien zorgen voor voldoende oplaadcapaciteit. Dat de meeste gemeenten momenteel nog eigen beleid hanteren over bijvoorbeeld het instellen van zero-emissie-zones en venstertijden, helpt de sector niet.
Financiële uitdaging
Horecaondernemers hebben tot op heden weinig aandacht voor foodservicelogistiek en de kosten die dat met zich meebrengt. Dat zij uiteindelijk de prijs betalen voor toenemende logistieke kosten in de keten, realiseren zij zich onvoldoende, zo concludeert het FSIN op basis van het onderzoek. Kansen om deze kosten naar beneden te brengen, zijn er echter wel degelijk.
Dat vraagt wel een andere manier van denken van horecaondernemers. De markt is volop in ontwikkeling en om de komende jaren de marges op peil te houden is aandacht voor inkoop en professionalisering van de eigen organisatie van belang. Er liggen kansen voor horecaondernemers die het aantal leveringen per week omlaag brengen of gezamenlijk gaan inkopen. 'Nadenken over het aantal leveringen in de week was nooit een noodzaak voor horecaondernemers', zegt Anique Veldhuis-Grievink van het FSIN.
'Tot laat in de avond bestellen en als vanzelfsprekend de volgende dag geleverd krijgen is voor hen de normale gang van zaken, die bovendien helpt de derving goed onder controle te houden. Minder vaak leveren vraagt een betere voorbereiding en organisatie en een andere werkwijze voor veel horecazaken. Bovendien bieden groothandels het dagelijks leveren aan hun klanten als service aan, omdat de concurrentie in de markt zo groot is. Horecaondernemers voelden dus tot voor kort geen prikkel om actie te ondernemen. Door de stijgende logistieke kosten, die vanzelfsprekend ook doorberekend worden in verkoopprijzen, verandert dat wellicht.
