De hoeveelheden zijn niet precies bekend, maar dat het om een flinke berg gaat is wel duidelijk: de stroom aan lege saus- en frituurvetemmers uit de horeca. Veel verdwijnen in het restafval, waardoor grondstoffen verloren gaan en onnodig extra broeikasgassen ontstaan. Horecagroothandels Gepu in Utrecht en VHC Jongens in Oostzaan namen het initiatief om deze verpakkingen van hun klanten retour te nemen en zorg te dragen voor recycling. De resultaten van deze pilot met het recyclen van plastic emmers uit de horeca zijn positief en de initiatiefnemers pleiten voor opschaling.
De problematiek van kunststof productverpakkingen staat op de agenda van de koplopergroep duurzame horecagroothandel. Deze koplopergroep bestaat momenteel uit BD-Totaal, Bidfood, Bunzl, Driessen Food, Gepu, Hanos, inkoopcombinatie MAXXAM, Makro, Sligro, VHC-Jongens en Volfood. Het is een initiatief vanuit het programma VANG-Buitenshuis (Van Afval Naar Grondstof) van Rijkswaterstaat.
Pilot met Gepu en VHC Jongens
In deze pilot rondom het recyclen van plastic emmers voor sauzen en vetten uit de horeca is getest wat de mogelijkheden en knelpunten zijn als horecagroothandels deze verpakkingen van hun klanten retour nemen. Gepu nam in deze pilot in principe vrijwel alle kunststof productverpakkingen retour, VHC Jongens richtte zich in eerste instantie alleen op saus- en frituurvetemmers (inclusief deksels).
De zo ingezamelde verpakkingen worden vervolgens opgehaald door het bedrijf Fire-off dat daarna zorgdraagt voor recycling door Dijkstra Plastics, de fabrikant die er nieuwe emmers van maakt. De pilot is in september-november 2023 uitgevoerd bij klanten van Gepu en VHC Jongens.
Vervolgens werden de ervaringen verzameld van die klanten en betrokken medewerkers van de groothandels (accountmanagers, logistiek managers, chauffeurs).
Hoge motivatie
Voorafgaand waren er twijfels of klanten van de groothandel en groothandelmedewerkers wel op een dergelijk initiatief zaten te wachten. Uit de pilot blijkt echter dat iedereen het recyclen van plastic emmers uit de horeca juist een prachtig initiatief vindt.
Vooral om intrinsieke redenen (beter milieu) vinden betrokkenen het een heel goed idee en zijn erg gemotiveerd om mee te werken. De klanten van de groothandels gaven aan het idee gemiddeld een 9- als rapportcijfer en de interne medewerkers een 8,5.
Klanten melden dat met niet of nauwelijks extra inspanningen een grote milieu-impact kan worden behaald. Dit betekent dat deze dienstverlening door de groothandel het imago van die groothandel en loyaliteit van klanten kan versterken. Bij de klanten die aan de pilot deelnamen, bleken eventuele economische voordelen (minder kosten voor verwijdering restafval) een ondergeschikt motief.
Vieze emmers geen issue
Voorafgaande aan de pilot werd rekening gehouden met een aantal potentiële knelpunten. Verrassend genoeg bleken deze in de praktijk nauwelijks te spelen. De grootste angst van de horecagroothandels was dat de verpakkingen niet schoon genoeg zouden worden aangeboden, waardoor het in de wagen en het magazijn een kliederboel zou worden en er een risico zou ontstaan van ‘geuroverdracht’ naar nieuw geleverde levensmiddelen.
Uit de pilot kwam dit echter niet als een issue naar boven, zelfs niet gedurende weken dat het warm was. Indien klanten van de groothandel zich niet aan vooraf gecommuniceerde spelregels houden, dan hebben de chauffeurs de instructies om de verpakkingen niet mee te nemen.
Schraapschoon, spoelschoon of wasschoon
Bovendien hebben klanten vaak sowieso al de gewoonte om emmers schoon te maken, ook om overlast te voorkomen als ze naar het restafval gaan. Wel is er bij sommige klanten verwarring over de definitie van ‘schoon’. Is dat schraapschoon, spoelschoon of wasschoon?
Indien klanten de perceptie hebben dat de verpakkingen in de afwasmachine moeten, dan is dat een potentieel obstakel voor medewerking. Zij zijn bang dat restanten uit de verpakkingen de leidingen verstoppen en/of de vetput vervuilen.
In werkelijkheid is ‘spoelschoon’ echter afdoende. Bovendien hoeven verpakkingen in de vaatwasser niet tot problemen te leiden als ze eerst maar voldoende schraap- of spoelschoon worden gemaakt.
Weinig extra moeite
Voor de klanten van de groothandel kost het recyclen van plastic emmers uit de horeca nauwelijks extra moeite. Zij schatten de benodigde extra tijd in van nul tot maximaal vijftien minuten per week (vooral voor schoonmaken).
De meerkosten voor klanten zijn eveneens verwaarloosbaar. Zij schatten deze op €0 tot maximaal €3 per week. En daarbij houden zij niet eens rekening met vermeden kosten voor de verwijdering van verpakkingen via restafval.
Sommige kleinere klanten noemden dat zij te weinig opslagruimte hebben om de verpakkingen gescheiden te bewaren, maar ook dat ‘probleem’ bleek eenvoudig oplosbaar door de afspraak dat per keer geen minimum aantal verpakkingen aangeboden hoeft te worden.
Hoe verder?
Voor de betrokken groothandels Gepu en VHC Jongens was de pilot zo succesvol dat zij deze de komende tijd zullen voortzetten en stap voor stap uitbreiden. Verwerker Fire-off zal met andere horecagroothandels een vervolgafspraak maken om het initiatief ook met hen op te pakken. Horeca- en cateringondernemers kunnen dit verder aanwakkeren door actief aan leveranciers te vragen wanneer zij dit verpakkingsprobleem voor hen gaan oplossen.
Dit artikel werd geschreven door Victor de Lange en Bas Cloo, coördinatoren van de Koplopergroep duurzame horecagroothandel, in opdracht van VANG Buitenshuis. Dit is een een overheidsprogramma gericht op het stimuleren van bedrijven om afval te voorkomen en beter te scheiden. Meer informatie is te vinden op Vangbuitenshuis.nl.
