Het was al aangekondigd: een verbod op wegwerpplastic. Vanaf 1 juli 2023 gelden er nieuwe regels voor plastic wegwerpbekers en voedselverpakkingen. Deze wegwerpverpakkingen mogen niet meer gratis meegegeven worden. De nieuwe regels, die als doel hebben om de negatieve gevolgen van plastic in het milieu te verminderen, hebben betrekking op horecabedrijven, bedrijfsrestaurants, stands op festivals en verkooppunten.
Vanaf 1 juli 2023 moeten klanten betalen voor plastic wegwerpbekers en -voedselverpakkingen als zij eten of drinken afhalen of laten bezorgen. Als horecaondernemer mag je deze verpakkingen dan niet meer gratis meegeven aan je klanten. Als ondernemer mag je zelf bepalen hoeveel je klanten betalen voor een beker of verpakking. Het kabinet noemt als richtlijn: €0,25 voor bekers, €0,50 voor een maaltijd, €0,05 voor voorverpakte groente, fruit, noten en portieverpakkingen.
Daarnaast moeten bedrijven een alternatief bieden dat opnieuw gebruikt kan worden. Denk bijvoorbeeld een zelf meegebrachte beker of verpakking. Of aan een beker of verpakking die klanten terug kunnen brengen met statiegeld of een ander retoursysteem.
Verbod wegwerpplastic wordt strenger
Vanaf 1 januari 2024 worden de regels nog strenger. Dan mogen er helemaal geen plastic wegwerpbekers en -voedselverpakkingen meer worden gebruikt in een gesloten omgeving, tenzij minimaal 75% van de betreffende uitgegeven wegwerpverpakkingen hoogwaardig gerecycled wordt.
De regels van het verbod op wegwerpplastic gelden voor alle kunststof bekers die bedoeld zijn om maar één keer te worden gebruikt. Ook bekers van bioplastics en kartonnen bekers met een kunststof coating vallen hieronder. Bij voedselverpakkingen gaat het om verpakkingen waaruit direct kan worden gegeten zonder verdere bereiding van het eten. Denk bijvoorbeeld plastic frietbakjes, bakjes voor maaltijdsalades en portieverpakkingen, zoals noten, groente en zuivelproducten. De nieuwe regels gelden niet voor zakjes en wikkels, zoals een frietzak of een wikkel om een broodje.
Er geldt een uitzondering voor bekers of voedselverpakkingen die van PET (polyethyleentereftalaat) zijn gemaakt. Wil je deze verpakkingen (blijven) gebruiken? Dan moet je je aanmelden bij de Inspectie Leefomgeving en Transport en het materiaal zelf inzamelen en aanbieden voor hoogwaardige recycling.
Rietsuikerpulpbakjes bij FrieteRia
Ria Dekker, eigenaresse van FrieteRia en BrasseRia in Dronten, is met het oog op de nieuwe wetgeving een jaar geleden al overgestapt op bakjes van rietsuikerpulp. ‘Al het afval wordt door ons gescheiden’, legt Dekker uit. ‘We hebben voor onze cafetaria twee containers staan. Eén voor de rietsuikerpulpbakjes, die volledig gerecycled kunnen worden, en één voor de plastic frisdrankflesjes. We verkopen tegenwoordig helemaal geen blikjes meer, alleen nog maar flesjes. Mensen kunnen de flesjes desgewenst meenemen naar huis, maar de meeste leveren ze bij ons in. De opbrengst hiervan gaat naar Oekraïne.’
Andere eetbeleving
Het rietpulp bevalt haar uitstekend. ‘Eigenlijk is er weinig verschil. De friet smaakt hetzelfde als in een plastic bakje.’ Dat geldt niet voor het houten en papieren eetgerei. ‘Wij hebben besloten helemaal geen plastic meer te gebruiken, maar de eetbeleving is met houten vorkjes, messen en lepels heel anders. Ik hoop echt dat de leveranciers betere alternatieven op de markt brengen. IJs in een houten bakje smaakt gewoon anders. Als gasten ter plekke in onze cafetaria hun bestelling opeten, dan serveren we deze altijd op een bord met bestek erbij, dat wij vervolgens afwassen. Zodoende is er helemaal geen afval meer. Maar als mensen hun bestelling meenemen, dan ontkomen we niet aan het houten bestek.’
Ook over de papieren rietjes voor de milkshakes is ze totaal niet tevreden. 'Deze worden heel snel zacht. Ik vind het helemaal niets. Maar we gebruiken ze wel, omdat we het zelf heel belangrijk vinden. We zijn veel met duurzaamheid en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen bezig. De regelgeving wordt op dit gebied ook steeds strenger. Dus dan kunnen we onze klanten er maar beter aan laten wennen.’
Ze verbaast zich erover hoeveel plastic er nog wordt gebruikt. ‘Onze rietsuikerpulpbakjes worden in een plastic zak geleverd. Dat vind ik heel tegenstrijdig. En ook in de supermarkt kom ik nog ontzettend veel plastic tegen.’
Begrip van klanten
Al vinden gasten de papieren rietjes, de houten bekertjes en het dito bestek minder prettig, ze hebben wel begrip voor de milieuvriendelijke materialen, merkt Dekker. ‘Als we uitleggen waarom we ze gebruiken, dan snappen ze dat. Ze vinden de gedachte erachter heel mooi.’
De ondernemer hoopt dat er binnenkort betere alternatieven voorhanden komen. 'De maatregel is goed, maar de leveranciers zouden betere alternatieven beschikbaar moeten hebben. Ik heb een tijdje oplosbare rietjes besteld bij een Belgisch bedrijf. Die losten op als je ze onder de warme kraan hield. Maar helaas kan ik die niet meer bestellen, dus blijkbaar mocht dat ook niet.'
Oplossingen
Omdat de toepassing en mogelijkheden per situatie verschillen, biedt Paardekooper diverse oplossingen aan, vertelt marketingmanager Ellen Mons. ‘Wij hebben herbruikbare foodverpakkingen, zowel voor to go als tableware, in ons assortiment. Daarnaast bieden we we single use foodverpakkingen aan, die gemaakt zijn van natuurlijke materialen en een FSC-certificaat hebben. Ook is er de mogelijkheid om single use PET-producten te recyclen. Dit doen we in samenwerking met onze partner CircularPet, die erop toeziet dat (r)PET-bekers voor evenementen op een hoogwaardige manier gerecycled worden of hergebruikt waar mogelijk.’
Welke alternatieven het meest geschikt zijn, verschilt volgens Mons per situatie waarin het product wordt gebruikt. ‘Vanuit veiligheidsoverwegingen zijn sommige evenementen of festivals verplicht om eenmalige gebruiksverpakkingen te gebruiken, en is een herbruikbare verpakking niet mogelijk. Daarom bieden wij verschillende oplossingen.’
Ze merkt dat het verbod op wegwerpplastic steeds meer begint te leven. ‘De meeste mensen weten van de wetgeving, maar nog niet iedereen heeft inzichtelijk welke gevolgen die heeft voor het eigen bedrijf. Wij adviseren ondernemers om zich goed voor te bereiden op het het verbod op wegwerpplastic. De gevolgen hiervan verschillen per situatie. Het is dus belangrijk om tijdig advies in te winnen. Wij proberen onze klanten zo goed mogelijk te informeren.’
Meerprijs betaalt zich terug
Ook Wouter Wigman, marketing & design manager bij Van der Velde Packaging / Remmelt Dekker, merkt dat het onderwerp steeds meer begint te leven. ‘Consumenten vinden een duurzame verpakking zo belangrijk dat de eventuele meerprijs voor de horecaondernemer zichzelf terugbetaalt.’
Van der Velde Packaging heeft zich de laatste jaren steeds verder gespecialiseerd in het bedenken en maken van alternatieven van karton voor plastic verpakkingen, benadrukt hij. ‘Een voorbeeld hiervan is het plastic patatbakje van Febo. Hiervoor hebben we een kartonnen verpakking gemaakt mét sausvakje.’
Hij adviseert ondernemers om goed na te denken over het gebruik en de functie van de verpakking en goed te luisteren naar de wensen en eisen van de klanten. ‘Wij denken graag met de horecaondernemer mee over slimme, duurzame en aantrekkelijke verpakkingen. Zoals bijvoorbeeld bij onze klant 33 Good Food in Helmond. Hier hebben we verschillende verpakkingen aangepakt tot een kleurige verpakkingslijn van karton.’
Snackverpakkingen in stijl
‘Vanwege de lockdown waren wij bij 33 Good Food noodgedwongen begonnen met take away en maaltijdbezorging’, blikt eigenaar Freek Boetzkes terug. Dat begon op een gegeven moment zo goed te lopen dat hij heeft besloten om dit ook na de lockdown een vast onderdeel van zijn bedrijfsvoering te maken. ‘We hebben vanaf het begin gewerkt met verpakkingsmaterialen die voorhanden en op voorraad waren bij mijn groothandel. Al snel ontstond de wens om de verpakkingen te perfectioneren, op maat te maken en een eigen uitstraling te geven.’
Op verzoek van de ondernemer werden verschillende verpakkingen uitgewerkt voor onder meer friet, hamburgers en maaltijden. ‘Deze bleken perfect aan te sluiten op mijn concept. Vooral het oog voor detail vond ik opvallend. Er zijn veel facetten aan een verpakking die bepalend zijn voor een succes, maar waar ik zelf nooit bij stil had gestaan. Denk hierbij bijvoorbeeld aan vouwlijnen, materiaalkeuzes, coatings, afmetingen, sluitingen, handzaamheid en milieuvriendelijkheid.’
Hoger niveau
Hij is heel tevreden over het eindresultaat. ‘Iedere dag geniet ik opnieuw van onze verpakkingen. Ik ben vooral erg trots op het feit dat ze volledig in de stijl van ons bedrijf zijn ontworpen. Ze hebben mijn producten naar een hoger niveau getild. De kwaliteit van onze gerechten blijft langer op niveau en door het artwork hebben de verpakkingen een professionelere, unieke uitstraling. Natuurlijk is het een flinke investering, maar ik heb nu voor de lange termijn sexy, custom made verpakkingen, die bovendien milieuvriendelijk zijn.’
