Het Food Service Instituut Nederland (FSIN) publiceert dit overzicht van de vijfhonderd foodbedrijven met de hoogste omzetten dit jaar voor het eerst sinds de coronapandemie. De omzet van bedrijven in foodretail (waaronder online supermarkten, supermarkten en speciaalzaken) groeide fors.

De pandemie en de bijkomende overheidsmaatregelen hebben er echter voor gezorgd dat de ondernemingen in de foodservice (waaronder klassieke horeca, cateraars en gemakszaken) vorig jaar samen minder omzet draaiden dan in de FSIN Food500 van 2019.

Maaltijdbezorging verdubbelt tot 2030

De explosie in de bezorging van maaltijden, boodschappen en maaltijdpakketten is niet alleen in het straatbeeld merkbaar, maar is ook terug te zien in de top 10 snelste groeiers van het afgelopen jaar. Die top 10 wordt aangevoerd door Uber Eats en Deliveroo, met kort daarachter de twee bezorgdiensten van Spar en Plus, maaltijden- en maaltijdboxen-bezorger Uitgekookt en websuper Picnic.

De drie opvallendste binnenkomers qua omzet in de FSIN Food500 (Crisp, Flink en Gorillas) zijn allen bezorgformules. HelloFresh, dat als enige huidige bezorger van maaltijdboxen in de vorige FSIN Food500 stond, heeft in de nieuwste editie gezelschap gekregen van Marley Spoon, Ekomenu en Boerschappen. De totale omzet van maaltijdboxaanbieders in de Food500 is in de tussentijd verdrievoudigd.

Bezorgers van boodschappen en maaltijdboxen boekten in 2021 gezamenlijk een omzet van 3,9 miljard euro, een toename van maar liefst 278,6 procent ten opzichte van de vorige uitgave van de FSIN Food500. Supermarkten waren in 2021 ondanks de sterke groei van online supermarkten zoals Picnic en Crisp nog dominant in de bezorging van online bestelde boodschappen.

Het (voorlopige) einde van de meeste coronamaatregelen van de overheid betekent allerminst een eind aan de groei in de maaltijdbezorging. Die markt zal tussen nu en 2030 naar verwachting verdubbelen. Ook voor de klassieke horeca ligt daarin een belangrijke kans. Veel gevestigde foodbedrijven spelen in op de veranderende markt door in bezorging te stappen. Zo mag franchiseketen Bakker Bart zich inmiddels ’s lands grootste lunchbezorger noemen. Aan de onstuimige groei van flitsbezorgdiensten lijkt een eind te komen. Gorillas en Getir lieten recentelijk al weten veel mensen te ontslaan. Eerstgenoemde gaf ook aan zich op winstgevendheid te willen richten in plaats van op groei.

Foodretail profiteert

De FSIN Food 500 omvat dit jaar met een omzet van 49,9 miljard euro bijna 86 procent van de totale Nederlandse foodmarkt. De totale omzet van de bedrijven in de Food500 is daarmee flink hoger dan de 45,7 miljard euro jaaromzet van alle bedrijven in de Food500 2019 (met omzetten over 2018). Hoewel de spreekwoordelijke koek dus groter is geworden, profiteert alleen de foodretail, die zijn jaaromzet zag stijgen van 35,3 miljard euro in 2018 naar 51,5 miljard euro in 2021. De foodservicebranche, waar ook klassieke horeca onder valt, zag zijn 10,4 miljard euro omzet uit 2018 dalen naar 8,4 miljard euro in 2021. In 2018 draaide de foodretail zo’n 4,5 keer meer omzet dan de foodservice. Afgelopen jaar is dat toegenomen naar vijf keer zoveel.

Consument wil duurzamer en gezonder

Opvallend is dat veel van de ondernemers in de Food500 ervoor kiezen om hun producten te verduurzamen en zich te richten op gezondere producten. Bij een groot aantal van de nieuwkomers in de Food500 is duurzaamheid of gezondheid ook de kern van hun propositie. Zoals het FSIN aangeeft in zijn Beleidsmonitor 2030, hebben duurzame en gezonde producten vooral veel succespotentieel als de consument er ook gemak bij ervaart. Voorbeelden van de bovengenoemde ontwikkelingen zijn onder meer de van oorsprong Rotterdamse snackbarketen Bram Ladage Verse Patat (plaats 165 in de Food500), die een lijn van gezonde snacks heeft ontwikkeld, en de keten YB (voorheen Yoghurt Barn, plaats 400), die binnenkort overschakelt op ‘zuivel’ op uitsluitend plantaardige basis.

FSIN

Het FoodService Instituut Nederland (FSIN) is een vereniging die trends en ontwikkelingen in buitenshuisconsumptie onderzoekt. Ruim 220 bedrijven zijn lid van het FSIN, waaronder retailers, groothandels en leveranciers.