De concrete regeling houdt in dat een huurder per 1 april kwijtschelding kan aanvragen over de huurachterstand van het afgelopen jaar. Voorwaarde is wel dat de huurder door de coronacrisis geen of substantieel minder inkomsten heeft. Vorig jaar al hielpen veel gemeenten horecaondernemers door de precario (deels) kwijt te schelden.

Tot 50 procent kwijtschelding

Sinds de eerste lockdown in maart 2020 geldt al een coulanceregeling voor huurders van gemeentelijk vastgoed die niet in staat zijn de huur te betalen. Hiermee kon de huur voorlopig worden opgeschort. Op dit moment maken 185 ondernemers gebruik van die regeling, zowel horeca als winkels.

En nu kan dus kwijtschelding worden aangevraagd. Dit varieert van 25 tot 50 procent, afhankelijk van de impact die de beperkende coronamaatregelen in de verschillende fasen hebben gehad op de inkomsten van de huurder. Volgens het huurrecht en jurisprudentie is de coronapandemie een onvoorziene omstandigheid waarvan de gevolgen door beide partijen, zowel huurder als verhuurder, naar evenredigheid gedragen moeten worden.

Naar eigen zeggen is Rotterdam de eerste gemeente die met de nu aangekondigde tegemoetkoming komt. 'Niemand had een jaar geleden verwacht dat deze coronacrisis zo lang zou duren', zegt wethouder Bas Kurvers (Bouwen en Wonen). 'Ondernemers krijgen vanuit het rijk tegemoetkomingen voor personeelskosten en vaste lasten. Als gemeente willen wij ondernemers bijstaan met het verlichten van huurachterstanden. We hopen dat de kwijtschelding eraan bijdraagt dat zij de gevolgen van de coranacrisis te boven kunnen komen. Zo kan Rotterdam sterker door.'

De regeling geldt vanaf het uitbreken van de coronapandemie in maart 2020 tot 1 april 2021. Voor de periode na 1 april wordt gekeken in hoeverre de regeling voor bepaalde huurders langer van toepassing kan zijn.  De huurder moet dan bijvoorbeeld kunnen aantonen dat zijn inkomensverlies nog steeds aanzienlijk is.

Voorbeeld voor commerciële verhuurders

'Voor veel Rotterdamse ondernemers geldt dat de pijn van de crisis pas echt voelbaar wordt als de coronamaatregelen straks worden versoepeld. Dan ligt er een stapel rekeningen te wachten die moet worden terugbetaald', zegt wethouder Roos Vermeij (Economie, wijken en kleine kernen). 'Met deze regeling hopen we voor een aantal van hen de klap van de lockdown te verzachten. Als gemeente kunnen we dit alleen regelen voor huurders van gemeentelijk vastgoed, maar we hopen dat commerciële verhuurders dit voorbeeld volgen en waar mogelijk ook coulant omgaan met het innen van achterstallige rekeningen.'

De gemeente schat in dat ze met de nieuwe regeling 10 miljoen euro misloopt aan inkomsten. De gemeenteraad moet nog akkoord gaan met de financiële dekking van de regeling.

Om een idee te geven: de gemeentelijke begroting voor 2021 heeft een omvang van 3,7 miljard euro. Van dat bedrag gaat 0,27 procent in de kwijtschelding zitten. Per hoofd van de Rotterdamse bevolking valt de schade mee. De Maasstad telde in januari 652.541 inwoners. Iedere inwoner van de stad betaalt indirect 15 euro en 32 cent aan de kwijtscheldingsregeling voor huurders.

De gemeente heeft in totaal zo’n 3000 objecten in bezit, volgens Vastgoedmarkt.nl. Dat vastgoed bestaat uit scholen, gymzalen, buurthuizen, parkeergarages, kantoren voor de ambtelijke organisatie, het stadhuis, musea, theaters, horeca en winkels. Tot de kernportefeuille behoren de gebouwen die bestemd zijn voor leren, sporten en recreëren. De rest, ongeveer 1600 objecten, wordt de komende jaren verkocht.

Wat doen andere gemeenten?

Rotterdam claimt de eerste te zijn die een dergelijke regeling treft. Feit is dat weinig gemeenten op deze schaal huur kwijtschelden. Amsterdam trok al wel 10 miljoen euro uit om huurders van gemeentelijke panden korting te geven. Die korting is er voor ‘bepaalde huurders’, schrijft Het Parool. Amsterdam verhuurt zo'n 1500 panden.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten inventariseerde eerder bij gemeentelijke netwerken of tijdelijke huurverlaging een onderwerp van gesprek was. Volgens een woordvoerder van VNG speelt dit binnen die netwerken ‘erg beperkt’. Wel meldt de VNG dat individuele gemeenten afspraken hebben gemaakt over huur in de vorm van opschorten of verlaging.

Circulaire vlonders

De gemeente Rotterdam spande zich in 2020 ook al in horecaondernemers in de stad te ondersteunen. Zo werd onder meer een speciale internetpagina ingericht met alle mogelijkheden die ondernemers hadden om bijvoorbeeld hun terrassen in de winter te verruimen. Om daarvoor gebruik te maken van parkeervakken en grasvelden, kwam de gemeente zelfs kosteloos circulaire vlonders brengen. Door de lockdown kon daar echter nauwelijks gebruik van worden gemaakt. Deze regeling geldt wel tot 1 april.