Het jaar 2018 is amper een paar minuten oud. Binnen hebben Bram en Judith Clevis met elkaar getoast op het mooie jaar dat ongetwijfeld in het verschiet ligt. Een paar weken eerder heeft de aannemer de eerste stenen uit de vloer geslagen. De aanzet tot een verbouwing die de Hertog Jan Proeverij een drastisch andere aanblik zal geven. De etage boven hun toch al forse café wordt bij de zaak getrokken.
Het ‘oude’ biercafé op de begane grond krijgt gelijk ook een opknapbeurt waardoor beide ruimtes qua stijl op elkaar zullen aansluiten. Zelfs met de kelder onder het café zijn er plannen. Het zal een heuse rijpingskelder worden waar meerdere jaargangen Hertog Jan Grand Prestige onder ideale omstandigheden verder op dronk komen. Een glazen vloerplaat in het café zal gasten een blik op de flessen bieden.
Vuurwerkongeluk
Dan loopt Bram naar buiten om met de kinderen wat vuurwerk af te steken. Gewoon officieel spul. Het gaat verschrikkelijk mis. Het ontploft in zijn rechteroog. De volgende dag constateren de artsen in het ziekenhuis van Maastricht dat het niet meer te redden is. ‘Toen ik na een paar dagen weer thuis kwam, was ik vooral blij met mijn andere oog. Zodat ik Judith en de kinderen nog kon zien.’
De opmerking kenmerkt het optimistische karakter van Clevis. Tijdens de officiële opening in maart zal hij tijdens zijn speech grappen dat hij in ieder geval nog één oog in het zeil kon houden als de bouwvakkers bezig zijn het plafond open te werken om de vide te creëren. Al kwam de dagelijkse bouwbegeleiding door het veelvuldig ziekenhuisbezoek bijna volledig op de schouders van echtgenoot Judith te liggen.
Alleen bovengistend bier
Ooit was het de directiewoning voor de tegenover het café gelegen Hertog Jan Brouwerij. Gebouwd in 1914 als Stoombierbrouwerij De Vriendenkring. In de jaren zeventig van de vorige eeuw zal er vooral Skol-pils worden gemaakt. Maar als wordt besloten de brouwerij te sluiten, laat een aantal werknemers - waaronder Bram’s vader Henk Clevis - dit niet over hun kant gaan. Ze vragen, en krijgen toestemming om er zelf bier te brouwen. Wel is er één restrictie. Het mag alleen bovengistend bier zijn. In 1981, het jaar dat ze beginnen, een marginaal segment in een door pils gedomineerde markt.
De brouwerij trekt al snel veel belangstellenden. Na de rondleiding komen ze bijna als vanzelf in het knusse proeflokaal - de Hertog Jan Proeverij - terecht waar Henk de glazen voltapt met Oud Limburgs, Arcener Meibock, Hertog Jan Tripel of het met zijn 10% dan nog zwaarste bier van Nederland, de Grand Prestige. Als de brouwerij na een paar jaar extra ruimte nodig heeft, verhuist Clevis in 1994 naar het leegstaande pand aan de overkant. Hier zal de Proeverij zich als zelfstandig horecabedrijf ontwikkelen tot een populair biercafé dat meerdere keren in de Café Top 100 terechtkomt. ‘In 2006 ben ik er bij de ouwe ingestapt’, zegt Bram. Een tijdje later gevolgd door Judith. Ze willen het café overnemen maar dat gebeurt ‘pas’ in 2011.‘ Het was voor mijn ouders moeilijk om los te laten. Ze hebben alles opgebouwd. We moesten echt hun vertrouwen winnen en laten zien dat we het konden.’
Lood in de schoenen
Om die reden leggen ze kort na de officiële overname de plannen voor een eerste verbouwing die ze willen uitvoeren ‘met lood in de schoenen’ nog voor aan beide (schoon)ouders. In de jaren die volgen, stijgt het geloof in eigen kunnen. Het aantal gasten neemt toe. Mede door het organiseren van nieuwe activiteiten. Eén initiatief in het bijzonder slaat aan. Het Oktoberfest. Inmiddels een jaarlijks terugkerend meerdaags evenement dat 3000 bezoekers trekt.
Vier jaar geleden wordt horeca-adviseur Ton Lenting gebeld. Bram: ‘Ik heb lts en een koksopleiding. Door de groei liepen we voor ons gevoel te veel achter de onderneming aan. Hij heeft echt onze ogen geopend. Door ons te leren op een andere manier tegen de zaak aan te kijken. Hij stimuleerde ons bijvoorbeeld om extra personeel aan te nemen. Uit kostenoogpunt waren we daar tot dan toe wat huiverig voor. Maar je moet durven loslaten. Wat juist weer ruimte geeft om nieuwe dingen te doen en te bedenken. De omzet is erdoor gestegen. Soms heb je als ondernemer gewoon dat duwtje nodig. Zoiets simpels als het bord dat vanaf de straat de richting wijst. Dat viel amper op. Ton wees ons erop. Ik ben naar de gemeente gegaan en het werd bijna meteen een paar meter verplaatst.’
Twee jaar geleden wordt een volgende belangrijke stap gezet. De keuken wordt fors vergroot. Judith: ‘Brouwerijbezoekers, passanten, vaste gasten. Mensen hebben steeds meer behoefte aan een verzorgde dag. Dus als ze hier iets komen drinken, willen ze vervolgens ook wat eten. De verhouding eten-drinken schat ik inmiddels wel op fifty-fifty. We zijn nu een echt eetcafé geworden.’
Bierleiding over de straat
De Hertog Jan Proeverij heeft niet alleen historisch maar ook letterlijk een hechte band met de tegenover gelegen brouwerij. Via een pijpleiding over de weg stroomt het pils rechtstreeks (maar vanuit tanks) naar de taps in het café. En, hoewel de voorkeur voor Hertog Jan groot is, worden er ook bieren van andere brouwerijen verkocht. Om recht te doen aan de naam van zijn zaak streeft Clevis ernaar om alle bieren van Hertog Jan - ook de seizoensbieren - het hele jaar te kunnen tappen en schenken. Dat is soms goed plannen bij de inkoop. Al vanaf de oprichting is het café aangesloten bij de Alliantie van Biertapperijen.
Extra capaciteit
Als de keuken af is, hebben ze tijd om na te denken over verdere uitbreiding. Zeker in de weekenden is het vaak wel erg druk en de
capaciteit te beperkt. Dat is ook het geval als er een groep binnenkomt na een rondleiding door de brouwerij. Van de 100.000 gasten die de Hertog Jan Proeverij jaarlijks ontvangt, komt de helft op die manier ‘binnen’. Ook is er behoefte aan aparte ruimtes om te verhuren voor bijvoorbeeld vergaderingen of om er iets te organiseren, zoals een Pubquiz.
De eerste plannen zijn nog voorzichtig. ‘We dachten meer aan de kosten dan in mogelijkheden.’ Het is de architect die ze vraagt of hij een vrije tekening mag maken? Hij betrekt de complete bovenverdieping bij de plannen. Het is een schot in de roos. Boven- en benedenverdieping worden met elkaar verbonden door centraal in het bestaande café een flinke vide te creëren. Wel realiseren ze zich meteen dat ze dit met het beoogde investeringsbedrag van €100.000 niet gaan redden. ‘Dat was ons maximale bedrag.’ Het zal uiteindelijk op €250.000 uitkomen. ‘En dat in een huurpand’, zegt Bram. ‘Gelukkig heeft de brouwerij ook voor een mooi bedrag meegedaan.’ Bij de verbouwing is dan ook rekening gehouden met de wensen van Ab Inbev. Vooral om de merkuitstraling hier en daar meer te accentueren. Judith: ‘Het café is toch het paradepaardje van de Hertog Jan Brouwerij. Maar we wilden ook geen museum van het merk worden. Daarom zijn er verschillende elementen van het beeldmerk doorgevoerd, zonder dat het overdadig wordt. Zoals een nieuwe koperen wand met daarin de beeltenis van Hertog Jan.‘
Barst in vloerplaat
Het eindresultaat dat in maart werd onthuld is een mix van beide stijlen geworden. Beneden is op het oog nog het minst veranderd. De enorme verzameling bierpullen die zich uitstrekte over het hele plafond van de proeverij is deels verdwenen door de komst van de vide. Deze is niet alleen vanaf de begane grond zichtbaar, maar via een trap in de hal te bereiken. Hier veel stoer hout, metaal en het kenmerkende zwart van Hertog Jan. Anders dan beneden komen er hier louter Hertog Jan-bieren uit de tap.
Ook zijn er aparte ruimtes gecreëerd die kunnen worden verhuurd voor vergaderingen. De ruimtes zijn vernoemd naar bieren die aan de overkant worden gebrouwen: Enkel, Dubbel en Tripel. De rijpingskelder is er nu ook. Jammer alleen dat één van de werklieden een stuk gereedschap liet vallen waardoor er een flinke barst kwam in de stevige glazen vloerplaat die zicht biedt op de 75 cl-flessen Grand Prestige. Binnenkort komt er een nieuw exemplaar.
Nieuw logo
Pas recent vond het echte sluitstuk plaats van de metamorfose en waardoor de Proeverij nu over 400 zitplaatsen beschikt (en nog eens 250 op het terras). De onthulling van een nieuw logo. ‘Gaandeweg kwamen we erachter dat het oude logo niet meer klopte bij onze nieuwe uitstraling’, zegt Bram. ‘Ook de brouwerij had al eens zoiets aangegeven.’
Het oude logo is een kleurrijke illustratie van vader Henk met diens kenmerkende snor, een pul bier in de hand en pijp in de mond. ‘Het mocht wat moderner maar ik wilde Henk er wel in houden.’ Er werden zes ontwerpen gemaakt die in de hal van de proeverij werden opgehangen. Gasten mochten hun voorkeur aangeven. Twee springen eruit. Als ze hieruit de definitieve keuze hebben gemaakt, gaan ze wederom op bezoek bij hun (schoon)ouders.
‘Wat doe jij hier, zei mijn moeder. We komen er regelmatig maar eigenlijk nooit zomaar doordeweeks. Maar we wilden toch een soort goedkeuring hebben. En? Ze vonden het meevallen’, lacht Bram. Die vervolgt: ‘Wie dicht bij ons staat, weet ook dat het oude logo echt bij ons past. Maar we hebben een nieuwe stap gezet, en daar past een nieuw logo bij. Dat zagen zij ook wel in. We gaan het nu geleidelijk in het hele bedrijf invoeren.’
Trots op nieuwe zaak
En Bram zelf? Met hem gaat het goed. Na een paar extra operaties kreeg hij recent een kunstoog aangemeten dat nauwelijks van echt te onderscheiden is. Langzaam pakt hij nu zijn werkzaamheden weer op. Dat de verbouwing ook bij de gasten aanslaat, weten ze inmiddels. ‘Sommigen komen binnen en zeggen spontaan ‘wauw!’’. Mijn ouders moesten er eerst wel even aan wennen, maar zijn nu vooral trots. We blijven ze dankbaar voor de geboden kans. Door de verbouwing is er nu een veel betere balans in het bedrijf gekomen. Zit het terras vol en het gaat regenen dan kunnen we ze ook binnen kwijt. Maar vooral is het nu echt ónze zaak geworden. Dat hebben we toch maar mooi bereikt.’
