Er is een uitzondering: de veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond maakt de inspectierapporten sinds 2014 openbaar op rijnmondveilig.nl. ‘Een goed voorbeeld en een briljant plan om dat overal te doen’, vindt Helsloot (hoogleraar Besturen van Veiligheid aan de Radboud Universiteit). Concrete plannen voor landelijke openbaarmaking zijn er echter nog niet. Dat ligt bij de verschillende veiligheidsregio's.
‘Rapportages van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit, van de GGD over kinderopvang, inspecties van scholen en bijvoorbeeld sterftecijfers van ziekenhuizen zijn al wél openbaar,' noteert De Gooi- en Eemlander.
‘Ik ben voor optimale transparantie. Maar je moet als bezoeker zelf ook verantwoordelijkheid nemen. Als je in een bomvol café stapt, is dat ook jouw eigen verantwoordelijkheid.’
Peter van de Leur van ingenieurs- en adviesbureau DGMR en Veiligheidsprofessor aan de universiteit van Gent vindt het niet meer dan natuurlijk dat er transparantie komt in de brandveiligheidsinspecties. ‘Het werkt in Rotterdam en het kan overal werken.’’ Maar dan moeten ook wel de goede dingen worden gecontroleerd, anders krijg je schijnveiligheid.
Alle veiligheidsregio’s in Noord-en Zuid-Holland zijn positief over de aanpak in Rotterdam, maar daar blijft het bij. ‘Ik zou het als veiligheidsregio gewoon invoeren, daar mogen ze best hun nek eens voor uitsteken. Dat lijkt me ook hun taak’, zegt Peter van de Leur.
De veiligheidsdeskundigen hopen overigens dat er meer wordt gecontroleerd dan alleen nooduitgangen en brandblussers. ‘Eigenlijk vind ik de brandveiligheid van interieurs en versiering nog belangrijker dan het bordje nooduitgang. Ik ben geen frequente cafébezoeker, maar heb al heel wat Volendamachtige situaties (waar de gortdroge kerstversiering in brand vloog) gezien’, zegt Van de Leur.
Alleen maar nooduitgangen controleren geeft schijnveiligheid zegt Helsloot, want de meeste mensen gaan in een noodsituatie niet via de nooduitgang, maar nemen de weg die ze zijn gekomen. ,,Dan is het onzinnige regelgeving.’’
Cafébrand Volendam
Toen de cafébrand in Volendam de wereld schokte met 14 doden en zo’n 200 gewonden (nieuwjaarsnacht van 2000 op 2001) was het niet goed gesteld met de brandveiligheid in de horeca. Tachtig procent van de zaken voldeed niet in 2000/2001. Tien jaar later was een derde van de zaken nog onveilig, meldde de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding in 2010.