De afgelopen vijf jaar zijn er per saldo 58 restaurants bijgekomen, waardoor het landelijk totaal op 422 staat. In Noord-Holland zijn, mede dankzij Amsterdam, relatief de meeste fastfoodrestaurants te vinden. In de provincie Utrecht is de stijging de afgelopen 5 jaar het hoogst (+41 procent), wat vooral wordt veroorzaakt door nagenoeg een verdubbeling van het aanbod in de stad Utrecht.

Flevoland gevarieerd

In Nederland behoort bijna 85 procent van de fastfoodrestaurants tot de grote drie: McDonald’s, KFC en Burger King. Flevoland kent het meest gevarieerde aanbod, in Friesland domineert McDonald’s het meest. De formules hebben een gemiddelde verkoopoppervlakte van ruim 200 vierkante meter, waarmee dit bedrijfstype fors groter is dan reguliere restaurants en andere daghoreca.

High traffic

Natuurlijk is locatie ook belangrijk voor fasfoodlocaties. Gemeentes met een relatief groot fastfoodaanbod liggen vaak langs A-snelwegen waar zich clusters van fastfoodrestaurants bevinden (Veenendaal, Capelle aan de IJssel, Gouda Rijswijk). Verder valt op dat er in gemeenten met grootschalig trekkers als retailoutletcenters (Roosendaal, Lelystad, Roermond) of hightrafficlocaties (Haarlemmermeer met Schiphol en rondom het brugrestaurant aan de A4) veel fastfoodrestaurants gevestigd zijn.

Dat het aantal in Drenthe en Zeeland achterblijft, komt volgens de onderzoekers doordat daar relatief weinig snelwegen zijn en minder mensen wonen, met weinig grote steden. Ook speelt mee dat in deze provincies een relatief groot deel (45 procent) van de bevolking 50-plus is, een groep die niet tot de belangrijkste doelgroep behoort.

Europese middenmoot

Nederland telt 1,4 McDonald’s-vestigingen per 100.000 inwoners, waarmee we in de middenmoot staan. In Europa voeren Oostenrijk en Frankrijk de lijst aan, met relatief gezien 50 procent meer aanbod dan Nederland. Amerika spant de kroon met bijna 4,5 McDonald’s per 100.000 inwoners. In de Europese hoofdsteden telt Dublin verreweg de meeste vestigingen per 100.000 inwoners (6,3), Amsterdam staat eveneens in de middenmoot (2,4).

500 restaurants

Van Spronsen & Partners verwacht dat de groei van fastfood de komende vijf tot zeven jaar zal doorzetten, richting de vijfhonderd restaurants. Een fenomeen als maaltijdbezorging wint immers ook aan populariteit, stellen de onderzoekers. Dat de ketens ook steeds meer aan bezorgen doen betekent dat er methodes ontwikkeld zijn om het eten warm te bezorgen, wat met name bij de dunne frietjes een uitdaging is.

Expansiedrift

Daarnaast is sprake van expansiedrift bij de grote ketens. KFC en Burger King lijken bijvoorbeeld flink te willen uitbreiden in Nederland. Hierbij speelt ook mee dat grote ketens financiële slagkracht hebben en eenvoudiger kunnen uitbreiden. De groei zal echter wel afvlakken, mede gezien de toenemende aandacht voor gezondheid.

Fast casual

In de grote steden zijn nieuwe spelers als Five Guys en Ellis Gourmet Burger neergestreken. Die hebben een iets ander concept en trekken dus ook weer een iets andere doelgroep. ‘Op dit momenteel nog maar een marginaal deel van het aanbod, echter door de toenemende behoefte aan meer ‘fast casual’ dan fastfood, met aandacht voor kwaliteit en herkomst van producten, scoren dit soort concepten goed’, zo schrijft Van Spronsen & Partners in de publicatie ‘Het Fastfoodrestaurant in beeld’.

Five Guys Eindhoven © Fotopersburo Bert Jansen

Verbreding en luxe

De gevestigde orde blijft zich echter ook ontwikkelen. Waar McDonald’s het met name zoekt in verbreding in bezoekmoment (ontbijt) en assortiment (McCafé met koffie en luxere gourmet burgers) zet KFC en met name Burger King in op groei van verkooppunten. Recent opende Burger King vestigingen in Tilburg en Spijkenisse en de volgende in Beesd staat al in de startblokken, allen met een nieuwe ‘look & feel’. Doelstelling is om 100 tot 200 locaties in Nederland te vestigen. Ook in België wordt ingezet op uitbreiding.

Relatief weinig Burger King

Ten opzichte van andere Europese landen telt Nederland nog relatief weinig Burger King-vestigingen. Binnen Europa voeren Spanje en Zweden de lijst aan, met relatief gezien vier tot vijf keer meer aanbod dan Nederland. In de Europese hoofdsteden is Burger King opvallend veel vertegenwoordigd in Madrid en de Scandinavische hoofdsteden. Dit zijn steden waar KFC en McDonald’s matig of helemaal niet vertegenwoordigd zijn.

© Twycer / www.twycer.nl

Bestelzuil

Ook op het gebied van technologie staat de sector niet stil. De bestelzuil heeft na McDonald’s ook zijn intrede gedaan bij de Burger King. ABN Amro meldt dat door het toegenomen gemak en de frontale verleiding de gemiddelde orderbedragen tot wel 10 procent hoger oplopen. Dat er minder snel een volgende gast in je nek staat te hijgen zal hier ook een rol in spelen.

Vegetariërs en veganisten

Tenslotte verwacht Van Spronsen & Partners dat ook fastfoodrestaurants ook steeds meer rekening zullen gaan (moeten) houden met vegetariërs, veganisten en gasten met allergieën. McDonald’s lanceerde in de zomer van 2018 voor het eerst al een vegetarische variant voor de hamburger, zo benadrukt het adviesbureau.