Het verbod geldt voor wegwerpplastic (single-use plastics) waarvoor ‘betaalbare alternatieven’ zijn, waaronder rietjes, bestek en borden. Het gaat om tien producten die het meest als zwerfvuil terechtkomen op de stranden en in zee. EPS menubakken en bekers (foam) vallen ook onder het verbod, meldt het European Environmental Bureau.

Dat zou gevolgen hebben voor de cafetaria’s en andere fastserivcebedrijven, waar deze menubakken veelvuldig gebruikt worden voor take away. Ook verpakkingsproducent Depa laat weten dat EPS onder het verbod valt.

EPS menubakken

Onduidelijkheid over frietbakken

Of plastic frietbakken ook onder het verbod vallen, is niet duidelijk, zo liet Depa eerder weten. Volgens Wilco Wieling van Depa vallen de bakjes nu in de categorie waar een reductiebeleid voor geldt. Of dat toch nog verandert in een verbod, is volgens Wieling nog steeds niet zeker.

De richtlijn schrijft ook voor dat plastic bekers en deksels, voor bijvoorbeeld milkshakes, vanaf 2024 niet meer los van elkaar verkocht mogen worden, maar aan elkaar moeten zitten. Dat geldt ook voor plastic flesjes en doppen.

Ook roer- en wattenstaafjes, ballonstokjes en zakjes van dun plastic vallen onder het verbod. De richtlijn bepaalt verder dat producenten van onder meer sigarettenfilters, ballonnen en bepaalde voedsel- en drankverpakkingen vanaf 2021 moeten betalen voor de opruimkosten van hun zwerfafval.

De lidstaten moeten 90 procent van alle plastic flessen gescheiden inzamelen tegen 2029 en vanaf 2030 moeten alle nieuwe plastic flessen uit minstens 30 procent gerecycled materiaal bestaan.

Ambitieus akkoord

Vicevoorzitter Frans Timmermans van de Europese Commissie presenteerde in mei maatregelen in de strijd tegen wegwerpplastic. Hij is blij met ‘het ambitieuze akkoord’. ‘Deze overeenkomst helpt echt om mens en planeet te beschermen. Europeanen zijn zich ervan bewust dat plastic een enorm probleem is en de EU toont hier moed. Dit maakt ons een wereldleider in de aanpak van zwerfvuil.’

Grote plasticverbruikers

Greenpeace noemt het verbod ‘een fantastische stap in de strijd tegen het verstikkende monster dat wegwerpplastic heet’. De internationale milieuorganisatie roept overheden op er nu voor te zorgen ‘dat grote plasticverbruikers als Coca-Cola en Unilever met doelstellingen komen om minder plastic te produceren.’

Ook milieuorganisatie Recycling Netwerk Benelux is tevreden. ‘Deze maatregelen stimuleren bedrijven om zwerfafval te voorkomen en in te zetten op betere inzamelsystemen. Het is ook eerlijker dan de huidige situatie, waarbij de rekening voor opruimkosten terechtkomt bij de gemeenten, en dus de belastingbetalers.’